هزینه مسکن در ایران و اروپا چقدر با هم متفاوتند؟

با توجه به اینکه هر اندازه خانوار‌ها تحت فشار هزینه مسکن قرار بگیرند تاثیر برعکسی بر روند ازدواج جوانان می‌گذارد، اتحادیه اروپا نسخه جدیدی بمنظور دسترسی به مسکن مقرون به صرفه تجویز کرده است تا به واسطه آن، اضافه هزینه مسکن را برای گروه‌های نیازمند حمایت مالی در پرداخت هزینه مسکن متعادل کند و از سوی دیگر نیز بودجه حمایتی را تا دو برابر افزایش دهد.

بر اساس شاخص هبیتات هزینه مسکن باید ۳۰درصد از درآمد خانوار را به خود اختصاص دهد.
با توجه به این موضوع هزینه‌های مسکن خانوار که شامل اجاره و قسط وام مسکن می‌شود؛ در صورتی که بیش از ۳۰درصد شود، هزینه مسکن دیگر مقرون به صرفه نیست.

اتحادیه اروپا فراتر از آستانه اختصاص ۳۰درصدی فرآیند هزینه مسکن از شاخصی با عنوان اضافه بار هزینه مسکن استفاده می‌کند که در آن نشان می‌دهد چه میزان از خانوار‌های اتحادیه اروپا با پرداخت هزینه بالاتر از ۴۰درصد از درآمد خود، بار اضافی هزینه مسکن را تحمل می‌کنند.

اما درحالی‌که حدود ۱۰ درصد از جمعیت اتحادیه اروپایی بار اضافه هزینه مسکن (بالای ۴۰ درصد از درآمد خانوار) را تحمل می‌کنند در ایران، سهم خانوار‌ها به مراتب بسیار بیشتر از ۱۰درصد است.

بررسی داده‌های ارائه شده مرکز آمار در سال ۱۴۰۲ حاکی از آن است که سهم هزینه مسکن در کل کشور ۴۲ درصد از کل سبد مصرف خانوار را به خود اختصاص می‌داد، در واقع این در حالی است که میانگین هزینه مسکن براساس درآمد خانوار در کل اروپا ۲۰درصد است و این نشان می‌دهد که بار اضافه هزینه مسکن، بر بسیاری از خانوار‌های ایرانی تحمیل و فشار مضاعفی بر آنها وارد کرده و بخش قابل توجهی را از مسکن مقرون به صرفه محروم کرده است.در سال‌های اخیر، بحران مسکن در اروپا به یکی از دغدغه‌های روزمره مردم تبدیل شده است؛ تا آنجا که در برخی کشورها، تقریبا یک‌سوم جمعیت شهری مجبورند بیش از ۴۰درصد از درآمد خود را صرف هزینه‌های مسکن کنند. روندی دیده می‌شود که در آن قیمت مسکن و اجاره‌بها با شتابی بیش از رشد درآمد‌ها افزایشی شده‌اند. این فشار به‌ویژه بر اقشار متوسط و جوان‌تر سنگینی می‌کند و در چند سال اخیر اعتراض‌هایی در شهر‌های بزرگی، چون مادرید، برلین و لیسبون شکل‌گرفته است.
در سال ۲۰۲۴، هزینه‌های مسکن در اتحادیه اروپا برای ۹.۸ درصد از خانوار‌ها در شهر‌های اتحادیه اروپا از ۴۰ درصد از درآمد قابل تصرف فراتر رفت. حدود یک‌سوم یونانی‌ها که در شهر‌ها زندگی می‌کنند، هزینه‌های مسکنشان بیش از ۴۰درصد از درآمدشان بود، درحالی‌که تنها ۲.۳درصد از قبرسی‌ها در شهر‌ها با همین مشکل مواجه بودند.

داده‌های اتحادیه اروپا نشان می‌دهد بین سال‌های ۲۰۱۵ تا ۲۰۲۴، قیمت مسکن در اتحادیه اروپا به طور متوسط ۵۳درصد افزایش یافت.